Ο Ολυμπισμός στη ζωή μας

ΤΟΥ ΔΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΜΑΥΡΟΥ*

Οι 12οι ΑΜΚΕ άρχισαν με τους αθλητές μας έτοιμους να δώσουν τη μάχη για τον αγώνα τον καλό γνωρίζοντας ότι το "ευ αγωνίζεσθαι" είναι το Α και το Ω αυτής της μάχης. Η Κύπρος επίσης με την άψογη παρουσίαση του φακέλου της διοργάνωσης των ΑΜΚΕ που θα διεξαχθούν στην Κύπρο το 2009 απέδειξε πόσο ψηλά θέτει το πνεύμα του αθλητισμού. Είναι φανερό ότι έχουμε και εμείς εδώ πεισθεί ότι η προαγωγή του ολυμπιακού πνεύματος και της ολυμπιακής παιδείας αναμφισβήτητα οδηγεί στα υψηλά και τα ωραία του "ευ αγωνίζεσθαι" όχι μόνο στη μικροκοινωνία του σχολείου αλλά γενικά στο κοινωνικό μας γίγνεσθαι. Η παιδευτική διάσταση του ολυμπιακού πνεύματος αναμφισβήτητα αποτελεί παλμό ζωής. Και σίγουρα αυτό το πνεύμα θα έπρεπε να επικρατήσει σ' όλους τους τομείς της ζωής όπου η φιλοσοφία του "ευ αγωνίζεσθαι" έχει υποβαθμιστεί τα μέγιστα.
Είμαστε σίγουροι ότι η Ολυμπιακή παιδεία χαράζει μια νέα πορεία όχι μόνο στον αθλητικό στίβο αλλά και στον κοινωνικό γιατί το "ευ αγωνίζεσθαι" αλληλοσυνδέει σώμα και πνεύμα. Όλοι γνωρίζουμε ότι ένας από τους σπουδαιότερους πυλώνες της παιδείας μας είναι η παγκοσμιοποίηση, με τη θετική έννοιά της, που φέρνει τους λαούς κοντά, καταπολεμά τον ρατσισμό και την αδικία, συνδράμει στη συνεργασία των λαών και προάγει την κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων σε κάθε άκρη του πλανήτη μας με απώτερο σκοπό την ειρήνη και ευημερία των λαών. Όλα τα πιο πάνω σίγουρα προάγονται μέσω της Ολυμπιακής Παιδείας και του αθλητισμού που είναι αλληλένδετα και αποτελούν φάρο και οδοδείκτη για νέες πνευματικές κατακτήσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παιδεία μας πρόσφερε πολλά για την προαγωγή του ολυμπιακού πνεύματος μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα της και βεβαίως μέσω του αθλητισμού. Όμως πρέπει να παραδεχθούμε ότι για να μπορέσουμε να περηφανευόμαστε για πραγματική πρόοδο στον τομέα του αθλητισμού που συνειρμικά δένεται με το ολυμπιακό πνεύμα έχουμε να διανύσουμε μεγάλη απόσταση, και να κάνουμε πολύ περισσότερα πάνω σε οργανωμένη βάση. Βέβαια "οι καιροί ου μενετοί" και η προσπάθεια που πρέπει να καταβάλουμε για να πετύχουμε τους στόχους μας τολμώ να πω ότι πρέπει να είναι υπεράνθρωπη. Ζώντας σε μια υλιστική και ανταγωνιστική εποχή του "κάτω θρώσκω" όπου η ιδιοτέλεια, η εγωπάθεια και για να θυμηθούμε τον Jean-Paul Sartre "ο άλλος είναι κόλαση" κυριαρχούν στην κοινωνία μας που δεν είναι άλλo από προέκταση της μικροκοινωνίας του σχολείου, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε για την προαγωγή του "ευ αγωνίζεσθαι" σ' όλους τους τομείς της ζωής συμπεριλαμβανόμενου βεβαίως πρώτιστα και του αθλητισμού που αποτελεί τη βάση της ευημερίας των νέων μας καθώς και της σωματικής και πνευματικής τους ανάπτυξης. Και όμως η παιδεία είναι εδώ και είμαι σίγουρος ότι δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για την προαγωγή του ολυμπιακού πνεύματος μέσα από την παιδεία που βασικά σημαίνει αγάπη, συνεργασία και δημιουργία καναλιών επικοινωνίας με τον συνάνθρωπο μας. Η αγάπη για τον αθλητισμό που προάγει το Ολυμπιακό πνεύμα πρέπει να αρχίζει νωρίς, όταν δηλαδή τα παιδιά βρίσκονται σε μεγαλύτερη ετοιμότητα να αφομοιώνουν εύκολα και να αναπτύσσουν τις ικανότητες τους. Γι' αυτό από πολύ μικρή ηλικία πρέπει να θέσουμε τον θεμέλιο λίθο για το οικοδόμημα του αθλητισμού πάνω σε οργανωμένη βάση.
Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνούμε τις δυσκολίες προαγωγής του αθλητισμού και κατ' επέκταση της ολυμπιακής παιδείας μέσα στην ωχαδελφιστική κοινωνία που προάγει τις υλιστικές αξίες εις βάρος των πνευματικών αξιών. Όμως η παιδεία είναι ο πυρήνας μιας γνήσιας υγιούς κοινωνίας και αποτελεί τα στέρεα θεμέλια όπου οικοδομούνται τα υψηλά και δημοκρατικά ιδεώδη που είναι συνώνυμα με αυτά της ολυμπιακής παιδείας. Συνεπώς μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι με σκληρή δουλειά, ευσυνειδησία, οργάνωση και μακριά από εθνικιστικές τάσεις που αντιστρατεύονται τα ιδεώδη του ολυμπισμού μπορούμε να υπερβούμε εαυτούς και να ανεβάσουμε τον αθλητισμό στο πιο ψηλό σκαλοπάτι με την σημαία των πέντε κύκλων που ενώνει τους λαούς όλου του κόσμου να κυματίζει περήφανα προάγοντας το ολυμπιακό πνεύμα που πρέπει να εμφυσήσουμε στους νέους μας για ένα καλύτερο δημοκρατικό μέλλον σε πολλαπλούς στίβους της ζωής με σήμα κατατεθέν το "ευ αγωνίζεσθαι".
Θέλουμε να ελπίζουμε ότι η πολιτεία θα έρθει αρωγός στην προσπάθεια για προαγωγή του ολυμπιακού πνεύματος και θα παράσχει κάθε βοήθεια στους εμπλεκόμενους φορείς για να φέρουν εις πέρας το δύσκολο έργο τους για το γενικό καλό. Σε τελική ανάλυση δεν υπάρχει αμφιβολία ότι "εμπλέκοντας" τον ολυμπισμό στη ζωή μας εξασφαλίζουμε καλύτερη ζωή σ' όλες τις διαστάσεις της. Σίγουρα το χρειαζόμαστε όσο ποτέ άλλοτε την σήμερον μέσα στον κυκεώνα της πολιτικής και κοινωνικής αταξίας όπου τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό της εξουσίας και του συμφέροντος "για ένα πουκάμισο αδειανό", φιλοσοφικά ομιλούντες.

* Ο Δρ Παναγιώτης Κ. Μαύρος, ΒΑ, ΜΑ, PhD είναι Β. Διευθυντής Α΄ στο Παγκύπριο Λύκειο Λάρνακας.

ΠΟΛΙΤΗΣ - 10/06/2007, Σελίδα: 96

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Φιλοσοφία ζωής ο αθλητισμός

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Οφείλω να ομολογήσω ότι παρακολουθώ με πολλή έκπληξη και προβληματισμό τις αντιδράσεις μερικών συναδέλφων στην τροποποίηση του τρόπου διεξαγωγής των αγώνων στίβου στο δημοτικό σχολείο.
Παρεμβαίνω στη διαφωνία που ξέσπασε για το τόσο απλό αυτό θέμα, απλώς και μόνο για να εξηγήσω ποια είναι αυτή η τροποποίηση των αγώνων, κάτι που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να κάνει, γι' αυτό και δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις μεταξύ των πολιτών.
Στους αγώνες στίβου δεν θα συμμετέχουν πια μόνο δύο μαθητές σε κάθε αγώνισμα, όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά όλα τα παιδιά της έκτης τάξης. Στη Λεμεσό, όπου τώρα υπηρετώ ως δάσκαλος Φυσικής Αγωγής, αποφασίστηκε από τον αρμόδιο επιθεωρητή και τους συντονιστές του μαθήματος το εξής απλό: Όλα τα παιδιά θα λαμβάνουν μέρος στους αγώνες, σε όσα από τα αγωνίσματα επιθυμούν, χωρίς να ανακοινώνονται "νικητές" και "ηττημένοι". Κάθε παιδί θα καταγράφει σε ειδική καρτέλα που ετοιμάστηκε τις επιδόσεις του, χωρίς να ακυρώνεται καμία από τις προσπάθειές του και χωρίς την εμμονή σε απόλυτα ακριβείς μετρήσεις (π.χ. 25 μέτρα βολή στο μπαλάκι και όχι 25,42 ή πάνω από 4 μέτρα στο μήκος και όχι 4,09). Απλά πράγματα! Στις 12 Μαρτίου, στο Λανίτειο, στις 8.30 το πρωί, θα πραγματοποιηθούν οι αγώνες της περιφέρειας, στην οποία ανήκει το σχολείο που εργάζομαι. Καλώ όσους ενδιαφέρονται να επισκεφθούν το γήπεδο, για να διαπιστώσουν κατά πόσον οι αγώνες είναι καλύτεροι ή χειρότεροι.

Οι επιδόσεις των αλμάτων και των ρίψεων και οι χρόνοι των δρόμων θα είναι στη διάθεση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για να επιλέξει αν το επιθυμεί τα ταλέντα και τους καλύτερους, αν αυτό μπορεί να γίνει με ασφάλεια σε τόσο μικρή ηλικία.
Ποιος είπε ότι θα καταργηθούν οι αγώνες και ποιος μίλησε για υποβάθμιση του σχολικού αθλητισμού, όταν αυτό που στην ουσία γίνεται είναι η εξασφάλιση της καθολικής συμμετοχής και η αποφυγή του τόσο πρόωρου ανταγωνισμού; Όσοι ασχολούνται με το σχολικό αθλητισμό γνωρίζουν ότι σε όλες τις χώρες με παράδοση στο στίβο η εξειδίκευση αρχίζει μετά το δημοτικό σχολείο, κύρια δουλειά του οποίου είναι να αναπτύξει κινητικά τον μαθητή σε εύρος και όχι σε βάθος.

Καλός ο υγιής ανταγωνισμός, αλλά από πού ξεκινά και πού τελειώνει; Από το νηπιαγωγείο, το δημοτικό, το γυμνάσιο ή το λύκειο; Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ζούμε σε μια ανταγωνιστική κοινωνία και, συνεπώς, θα πρέπει να προσαρμόσουμε από νωρίς τα παιδιά μας σε αυτήν. Πόσο κοντόφθαλμα, αλήθεια, βλέπουμε την αποστολή μας. Να προσαρμόσουμε τα παιδιά μας στην κοινωνία που ζούμε και όχι να τα παρακινήσουμε, μέσα από την παιδεία που θα τους δώσουμε, να την αλλάξουν.
Κλείνοντας αυτή την παρέμβαση, θεωρώ σκόπιμο να πω πως ο θόρυβος που γίνεται για το τόσο απλό αυτό θέμα είναι και περιττός και αποδεικτικός της στενότητας που διακρίνει τους ορίζοντές μας. Γιατί, τα ζέοντα προβλήματα του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στο δημοτικό σχολείο, είναι άλλα. Είναι η παντελής έλλειψη εξοπλισμένων και κλιματιζόμενων (εδώ κάποιοι θα γελάσουν) γυμναστηρίων, είναι η ανεπάρκεια των οργάνων και των μέσων, είναι ο περιορισμένος χρόνος διδασκαλίας του μαθήματος, είναι πολλά και δυσθεώρητα. Είναι το παγόβουνο, σε μια κόχη του οποίου καβγαδίζουμε για το πώς θα έπρεπε να γίνονται οι αγώνες, ένα θέμα που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να χωράει τις παραμικρές αμφιβολίες.

ΠΟΛΙΤΗΣ - 16/02/2007

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Φυσική Αγωγή και Σχολικός Αθλητισμός

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Η ασοφία της κατάργησης της ευγενούς άμιλλας στα σχολεία

Σύνδεσμος Γυμναστών Κύπρου

Σύμφωνα με σχετικές επιστολές και άρθρα που δημοσιεύθηκαν στον Τύπο από διάφορα άτομα, αλλά και από κάποιες άλλες πληροφορίες "μια νέα φιλοσοφία" φαίνεται να υιοθετείται για το μάθημα της γυμναστικής και τις αθλητικές εκδηλώσεις των δημοτικών σχολείων.
   Με τη "νέα αυτή φιλοσοφία" καταργούνται όλα τα πρωταθλήματα καλαθόσφαιρας, χειρόσφαιρας και ποδοσφαίρου καθώς και όλοι οι Παγκύπριοι αγώνες Στίβου, (ήδη είχε καταργηθεί το αγώνισμα δρόμου των 600 μέτρων) και σαν λόγος της κατάργησης τους, προβάλλεται η δικαιολογία ότι οι αγώνες προβάλλουν τον έντονο "συναγωνισμό" μεταξύ των παιδιών και οδηγούν σε διαμάχες τόσο μέσα στο γήπεδο όσο και στις κερκίδες! Προβάλλεται επίσης, η δικαιολογία ότι η όλη διαδικασία είναι αντιπαιδαγωγική και πληγώνει ψυχολογικά τα παιδιά που δεν έχουν αθλητικές ικανότητες και δεν μετέχουν στους αγώνες. Στη θέση των παγκύπριων Αγώνων θα γίνονται φιλικές συναντήσεις σχολείων με ανάμικτες ομάδες, χωρίς τήρηση σκορ και όλα τα παιδιά θα παίρνουν το ίδιο μετάλλιο και δίπλωμα.
Αν πράγματι τα ως άνω είναι η "νέα φιλοσοφία" που θα ισχύει στα Δημοτικά σχολεία, ο προβληματισμός είναι πολύ έντονος γιατί αυτή η φιλοσοφία πόρρω απέχει από τη φιλοσοφία των αγώνων και του Ολυμπισμού.
Ο Ολυμπισμός, τα ιδανικά και οι αξίες του έχουν σαν βάση τη φιλοσοφία της αγωγής και της παιδείας με κυριότερο σκοπό την εσωτερική τελειοποίηση του ανθρώπου με την ισχυροποίηση του χαρακτήρα, την ανάπτυξη του πνεύματος και την επιθυμία να διακριθεί και να πρωτεύσει, πάντα έχοντας κατά νου το ευ αγωνίζεσθαι. Η φιλοσοφία του Ολυμπισμού είναι αυτή που πρέπει να ακολουθηθεί και τα σχολεία και η πολιτεία, γενικότερα, να προετοιμάζουν τους νέους για να γίνουν άξιοι πολίτες διότι μόνο όταν το αγωνιστικό μέρος αναπτυχθεί παράλληλα με το πνεύμα και τη ψυχή, δημιουργούμε τον τέλειο και ολοκληρωμένο άνθρωπο. Αυτή την ευθύνη την έχει σε μεγάλο βαθμό ο εκπαιδευτικός αφού αυτός είναι που με τη στάση, τη συμπεριφορά και την προσωπικότητά του κατευθύνει προς την ορθή κατεύθυνση, τις αντιδράσεις των παιδιών μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους ειδικά στις μικρές ηλικίες. Αυτός είναι που θα οδηγήσει το παιδί στην αυτογνωσία και την αυτοαντίληψη. Αυτός είναι που θα εντοπίσει τα ιδιαίτερα ταλέντα του και θα το κατευθύνει σε αυτά.
Η διαφορετικότητα
Η φύση έχει προικίσει το κάθε παιδί με διαφορετικά ταλέντα, διαφορετικές ευφυΐες. Πιστεύουμε ότι στόχος του σχολείου δεν είναι η ισοπέδωση των παιδιών, αλλά η καλλιέργεια των ιδιαίτερων αυτών ικανοτήτων του κάθε παιδιού. Έχει επίσης καθήκον το σχολείο, να εξηγήσει στα παιδιά ότι κάπου τα καταφέρνουν καλύτερα και κάπου λιγότερο καλά. Ότι κάποια άλλα παιδιά τα ξεπερνούν σε κάποιο τομέα και κάποια είναι λιγότερο ικανά από αυτά. Ότι κάποιος είναι καλός σε ένα μάθημα κάποιος σε άλλο μάθημα κ.ο.κ. Αντί λοιπόν να ανοίγουμε διαδρόμους διάκρισης και προώθησης των παιδιών θα ξεκινήσουμε την αναχαίτισή τους, αρχής γενομένης από την "κιναισθητική" τους ευφυΐα. Αν ακολουθηθεί η φιλοσοφία της κατάργησης, τότε πρέπει να περιμένουμε την πλήρη κατάργηση των διαγωνισμάτων των βαθμολογίων, την πλήρη κατάργηση των χορωδιών, των πρωταγωνιστών των θεατρικών παραστάσεων, την ισοπέδωση των ταλέντων. Θα πρέπει να εξαφανίσουμε τους πρώτους, να κρύψουμε τις διαφορές ανάμεσα στα παιδιά, να παραπλανήσουμε τα παιδιά και να τους δημιουργήσουμε ψευδαισθήσεις όσον αφορά την αυτοεικόνα τους. Σίγουρα κανένας από τους εμπνευστές της ιδέας δεν θα προβληματίστηκε, για το ποια είναι τα συνεπακόλουθα όταν μια εσφαλμένη αυτοεικόνα συναντά την πραγματικότητα!
Ευθύνες δασκάλων
Συνεπώς βαρύτατες είναι οι ευθύνες των δάσκαλων αν πράγματι συμβαίνει αυτό. Βαρύτατες θα είναι και οι ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας που αντί να αναβαθμίζει το μάθημα και τη φιλοσοφία της Φυσικής Αγωγής στα δημοτικά σχολεία και την προσχολική ηλικία με καθηγητές Φυσικής Αγωγής κατάλληλα καταρτισμένους, αποδέχεται να προωθήσει την κατάργηση της ευγενούς άμιλλας παρερμηνεύοντας τη σημασία της. Ως εκ τούτου ο Σύνδεσμος Γυμναστών Κύπρου τάσσεται εκ των προτέρων ενάντια σε τέτοιες εξελίξεις και καλεί το Υπουργείο σε εποικοδομητικό διάλογο για την αναβάθμιση του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση.
Όσον αφορά τους μικτούς αγώνες μεταξύ των σχολείων και τις φιλικές συναντήσεις που, όπως αντιλαμβανόμαστε, έχουν σαν στόχο τη γνωριμία και τη φιλία μέσω αθλητισμού δεν μας βρίσκουν αντίθετους, φτάνει αυτοί να μην αντικαταστήσουν τα πρωταθλήματα (Επαρχιακά και Παγκύπρια) έτσι όπως οργανώνονταν και λειτουργούσαν μέχρι σήμερα. Ευχαριστούμε, Σύνδεσμος Γυμναστών
Κύπρου

ΠΟΛΙΤΗΣ - 09/02/2007

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας ένα άρθρο του συνάδελφου Γιάννου Λοή για το σχολικό αθλητισμό και την κατάργηση των πρωταθλημάτων και των αγώνων στίβου. Τον συγκεκριμένο συνάδελφο τον σέβομαι και τον εκτιμώ, γιατί ανέκαθεν πρέσβευε τα όσα γράφει στην επιστολή του, αντίθετα από πολλούς αυτόκλητους μεσσίες που είδαν φως και μπήκαν. Θα ήθελα ωστόσο να εκφράσω τις δικές μου προσωπικές απόψεις καθώς και τους προβληματισμούς που μου δημιουργήθηκαν από την όλη κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της δημοτικής εκπαίδευσης κι έχει να κάνει με τη νέα, εντός εισαγωγικών, φιλοσοφία που επικρατεί στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής:

Κατ' αρχήν, συνάδελφε Λοή, ο όρος ορθή και λανθασμένη φιλοσοφία είναι πολύ πιο αδόκιμος από τον όρο παλιά και νέα φιλοσοφία. Τις ιδέες του Σωκράτη, του Πλάτωνα και όλων των αρχαίων ημών προγόνων, στις οποίες αναφέρεσαι, θα μπορούσε να τις ενστερνιστεί ένας ιδεολόγος ανθρωπιστής με την ίδια ευκολία που θα μπορούσε να το κάνει κι ένα ακραίο φασιστικό υποκείμενο. Η επιλεκτική εφαρμογή ιδεών και ιδεολογιών είναι τόσο παλιά όσο και ο ανθρώπινος πολιτισμός. Η "νέα φιλοσοφία" που σερβίρεται τα τελευταία δύο χρόνια εν πολλοίς είναι αυτό που ανέκαθεν εφάρμοζαν οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί, δηλαδή ενδοσχολικές και διασχολικές αθλητικές συναντήσεις στις οποίες να μπορούν να λάβουν μέρος όλα τα παιδιά. Από κει και πέρα, η συμμετοχή των παιδιών που ξεχωρίζουν για το ταλέντο τους σε πρωταθλήματα τι και ποιον ενοχλεί;
Μιλάνε για αποκλεισμό των υπολοίπων παιδιών. Αυτό που στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει είναι η ισοπέδωση όλων και ο αποκλεισμός των ταλαντούχων παιδιών από έναν τομέα στον οποίο υπερέχουν. Ο Χάουαρντ Γκάρντερ, ψυχολόγος στην Παιδαγωγική Σχολή του Χάρβαρντ, αναφέρει επί λέξει: "... Η μόνη και σημαντικότατη συμβολή που μπορεί να προσφέρει η εκπαίδευση στην ανάπτυξη ενός παιδιού είναι να το καθοδηγήσει προς ένα πεδίο όπου τα ταλέντα του θα βρουν χώρο να αναπτυχθούν, όπου θα είναι ευχαριστημένο και θα αποδίδει...". Αντί αυτού όμως, έχουμε φτάσει στο σημείο όπου το να ξεχωρίζει οπουδήποτε έχει καταντήσει έγκλημα και πρέπει να τιμωρείται. Παραθέτω δε τις απόψεις μιας μητέρας οι οποίες με εκφράζουν πλήρως: "Το Υπουργείο Παιδείας καθαιρεί πολλά πράγματα που συμβάλλουν στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων και χαρακτήρων της νεολαίας και αντί με τις ενέργειες αυτές να αντιλαμβάνεται το λάθος προχωρεί στα χειρότερα: μηδενισμό των παιδιών και ισοπέδωση που στο τέλος προκαλεί περισσότερο συσσωρευμένο θυμό, που εκδηλώνεται στην πορεία σε αθλητικές κυρίως εκδηλώσεις. Εκεί άλλωστε κρυμμένοι πίσω από την ανωνυμία που τους καλύπτει γίνονται ένα με τον όχλο και εκδηλώνουν το μίσος τους για την κοινωνία που όλοι εμείς νομίζουμε πως καλυτερεύουμε, ενώ αντίθετα ωραιοποιούμε καταστάσεις που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα".

Το σχολείο δεν είναι θερμοκήπιο όπου μεγαλώνουμε φυτά αλλά ένας ζωντανός οργανισμός στον οποίο αντανακλάται η ίδια η κοινωνία μας. Γιατί λοιπόν συμπεριφερόμαστε στα παιδιά σαν να είναι φυτά; Και κυρίως γιατί υποτιμούμε την αντίληψή τους; Δεν καταλαβαίνουμε πως τα προσβάλλουμε όταν τα βάζουμε να τρέχουν μόνα τους, όταν τα ανεβάζουμε μόνα τους στο βάθρο και όταν τους δίνουμε ένα χρυσό μετάλλιο που δεν αξίζουν; Μήπως τα παιδιά δε γνωρίζουν ποιος συμμαθητής τους παίζει πιο καλά ή τρέχει πιο γρήγορα ή πηδά πιο μακριά; Πώς ο αυριανός οπαδός θα δεχθεί την ήττα και δε θα προκαλέσει επεισόδια όταν σήμερα διδάσκεται μόνο τη νίκη; Με ποιο τρόπο τα σημερινά παιδιά θα γίνουν αυριανοί φίλαθλοι όταν εσφαλμένα τους καλλιεργείται η αντίληψη ότι είναι υπεραθλητές; Ποιοι και βάση ποιων ερευνών έρχονται να εφαρμόσουν στη δημοτική εκπαίδευση ισοπεδωτικές αντιλήψεις οι οποίες όπου εφαρμόστηκαν ενταφίασαν το σχολικό αθλητισμό; Γιατί ερχόμαστε να εφαρμόσουμε κατά γράμμα τις απόψεις ενός βρετανικού πανεπιστημίου (του Brunel) στην Κύπρο, όταν στη Μεγάλη Βρετανία τρέχουν και δε φτάνουν να προλάβουν τις ζημιές που προκάλεσε; Για του λόγου το αληθές παραθέτω απόσπασμα από έρευνα συναδέλφων: "η Βρετανική κυβέρνηση έχει ήδη εγκρίνει ένα αστρονομικό κονδύλι της τάξης των £ 560,000,000 για να διατεθεί σε προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού για την προετοιμασία και διεξαγωγή αγώνων και πρωταθλημάτων σε περιφερειακό, επαρχιακό και εθνικό επίπεδο. Οι Βρετανοί στηρίζουν την απόφασή τους σε μια σειρά από επιστημονικές έρευνες που διεξήγαγαν τα τελευταία 10 χρόνια βρετανικά πανεπιστήμια και που απέδειξαν πως η μη ύπαρξη συναγωνιστικών πρωταθλημάτων και αγώνων μεταξύ σχολείων σε κάθε επίπεδο, οδήγησε σε μαρασμό το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στα σχολεία και μείωσε τη συμμετοχή των παιδιών (δεν είναι υποχρεωτικό μάθημα) σε ένα πενιχρό 30%. Αντίθετα, πάλι με βάση τις ίδιες έρευνες, όπου υπήρχαν κάποια υποτυπώδη πρωταθλήματα το ποσοστό συμμετοχής ανέβαινε σημαντικά. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές που πειραματικά διοργανώθηκαν συστηματικά αγώνες μεταξύ σχολείων και πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, καλαθόσφαιρας, κολύμβησης, κρίκετ και ράγκμπι, η συμμετοχή στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής ανέβηκε σε ένα μόνο χρόνο στο 68% - 74%." Για ποια διά βίου άσκηση λοιπόν μας μιλούν; Τι θα απαντήσουμε στη μητέρα εκείνη που θεωρεί όλα τα πιο πάνω προφάσεις εν αμαρτίαις για εγκατάλειψη καθηκόντων;
Οι ενστάσεις δε που τίθενται από το συνάδελφο Γιάννο Λοή για τη διδασκαλία ορισμένων αθλημάτων είναι μάλλον παρατραβηγμένες: Πραγματικά δε βρίσκω ποιος κανονισμός αναγκάζει ένα μαθητή να κάνει το τρίχρονο ρυθμό μεταξύ των εμποδίων και κυρίως δε βλέπω ποιος κίνδυνος υπάρχει για την υγεία του, μετά και τη φετινή επιφοίτηση που είχαν κάποιοι να χαμηλώσουν τα εμπόδια στα 50 εκατοστά! Το άλμα σε ύψος με πήχη είναι σαφώς πολύ πιο ακίνδυνο από τα αθώα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά τα διαλείμματα στην αυλή του σχολείου και ακόμα λιγότερο από αυτά που παίζουν τα απογεύματα στις αλάνες της γειτονιάς τους. Κι αλίμονο αν δεν υπήρχε βατήρας στο άλμα σε μήκος, αφού παιδαγωγική σημασία έχει και η διδασκαλία των κανόνων του παιχνιδιού. Ποια σχέση όμως έχουν τα διάφορα καινοφανή, ξενόφερτα αθλήματα που προωθούνται σήμερα στο δημοτικό σχολείο με τη διά βίου άθληση, αφού είναι αθλήματα για τα οποία δεν υπάρχουν υποδομές ή είναι κατεξοχήν αθλήματα της ανώτερης τάξης.

Τη δική μου ένσταση όμως για την κατάργηση των επαρχιακών και των παγκύπριων αγώνων στίβου ποιος θα την απαντήσει; Δεν είναι άραγε έγκλημα να καταργηθούν οι μόνοι αγώνες που έφερναν όλες τις επαρχίες της Κύπρου να συναγωνίζονται μαζί και κυρίως τα παιδιά που κατάγονται από τις επαρχίες Μόρφου και Κερύνειας σε επαφή με τις ρίζες τους; Ποια άλλη σχολική εκδήλωση ζωντάνευε περισσότερο τις δύο κατεχόμενες επαρχίες;

Θα ήθελα να τελειώσω την επιστολή μου κάνοντας μια επισήμανση. Είναι εκπληκτικό το πώς παίρνονται γενικώς αποφάσεις, σε αυτόν τον πολύπαθο τόπο, "για τα παιδιά μας", από ανθρώπους που φαίνεται να μη γνωρίζουν την ιδιοσυγκρασία των παιδιών και δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ρωτήσουν και τα ίδια τα παιδιά.

ΠΟΛΙΤΗΣ - 08/02/2007

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Με αφορμή τοποθετήσεις που είδαν τελευταίως και το φως της δημοσιότητας και οι οποίες εκφράζουν αρνητικές αντιδράσεις στις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας να αντικαταστήσει τα πρωταθλήματα στα δημοτικά σχολεία (ποδοσφαίρου, καλαθόσφαιρας, χειροσφαίρισης και στίβου) με άλλες αθλητικές διοργανώσεις και δραστηριότητες, ως δάσκαλος που διδάσκει το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, αισθάνομαι την ανάγκη να αναφέρω τα εξής: Αν το Υπουργείο Παιδείας την, εκ των πραγμάτων επιβαλλόμενη, τροποποίηση των σχολικών αθλητικών δραστηριοτήτων επιχειρούσε να την κάνει βάσει μιας σωστής φιλοσοφίας, με ξεκάθαρο προσανατολισμό, φωτεινό όραμα, σαφείς σχεδιασμούς, υποδειγματικό προγραμματισμό και γενικά με ενέργειες αντάξιες της υψηλής αποστολής του, θα έπειθε ακόμα και τον πιο αδαή για την ορθότητα των ενεργειών του. Εν πάση, όμως, περιπτώσει, όσοι υποστηρίζουν τη διεξαγωγή πρωταθλημάτων στο δημοτικό σχολείο πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να λαμβάνουν υπόψη και τα παρακάτω:
1. Τα πρωταθλήματα στο δημοτικό σχολείο επιβάλλουν την επιλογή μικρού, σε σχέση με το σύνολο, αριθμού παιδιών και επομένως τον αποκλεισμό των περισσοτέρων, πράγμα που, δεδομένης της ηλικίας των παιδιών, είναι πρόωρο και άστοχο, γιατί τα παιδιά βρίσκονται σε μια γόνιμη περίοδο μάθησης του κινητικού αλφαβήτου και έχουν, συνεπώς, όλα ανεξαιρέτως, την ανάγκη συμμετοχής σε οποιαδήποτε σχολική δραστηριότητα.
2. Βάσει διεθνών ερευνών και μελετών, ένα μικρό μόνο ποσοστό των παιδιών που διακρίνονται στις αθλητικές δραστηριότητες των δημοτικών σχολείων υπερέχουν και στο γυμνάσιο, γιατί εκεί "ξεπετάγονται" κι άλλοι, οι οποίοι στο δημοτικό ήταν "άγνωστοι". Στη δική μας περίπτωση, οι αφανείς ήρωες του δημοτικού σχολείου θα καταφέρουν να διακριθούν, όταν έρθει γι' αυτούς το πλήρωμα του χρόνου, μόνο αν κατορθώσουν πρώτα να ξεπεράσουν οι ίδιοι την απογοήτευση και την αποθάρρυνση που τους χαρίζουν αδίστακτα τα συστήματα αποκλεισμού που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις αθλητικές δραστηριότητες των δημοτικών σχολείων μας και σύμφωνα με τα οποία τα παιδιά αυτά κρίνονται ως ανεπαρκή και ανάξια συμμετοχής.
3. Τα παιδιά που επιλέγονται και συμμετέχουν στα πρωταθλήματα των δημοτικών σχολείων είναι συνήθως βιολογικά πιο ώριμα, προπονητικά πιο έτοιμα και κινητικά πιο πλούσια σε εμπειρίες. Επομένως, αποκλείονται και περιθωριοποιούνται παιδιά με λιγότερες κινητικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα να παραμένουν καθηλωμένα και εγκλωβισμένα στην κινητική πενία που τους "όρισε η μοίρα". Ο ρόλος του σχολείου δε θα πρέπει να έχει καμία σχέση μ' αυτό το έγκλημα.
4. Πολλά από τα αθλήματα που περιλαμβάνονται στα πρωταθλήματα των δημοτικών σχολείων είναι, απλώς, μια κακή και ανόητη αντιγραφή-μίμηση αθλημάτων για μεγαλύτερους, η οποία δε λαμβάνει υπόψη τις φυσικές δυνατότητες και τις ψυχικές ανάγκες των παιδιών αυτής της ηλικίας.
Ενδεικτικά αναφέρω: (α) Δρόμος με εμπόδια, όπου η συνολική απόσταση που καλούνται τα παιδιά να διανύσουν, το ύψος των εμποδίων, η απόσταση μεταξύ τους σε συνδυασμό με το ρυθμό τριών διασκελισμών που απαιτείται από το δρομέα για την υπερπήδησή τους, καθώς και ο εξαιρετικά επικίνδυνος, για τα παιδιά, τύπος των εμποδίων αυτών ρίχνουν στον κάλαθο των αχρήστων κάθε παιδαγωγική ευαισθησία και κάθε αρχή αθλητικής διαπαιδαγώγησης.
(β) Άλμα σε ύψος με πήχη ο τύπος του οποίου καθιστά την επαφή του παιδιού μαζί του τραυματική εμπειρία, δημιουργώντας του ένα σωρό ανασφάλειες και φοβίες, που οδηγούν στην απέχθεια και στην αποστασιοποίηση από αθλητικές δραστηριότητες.
(γ) Άλμα σε μήκος στο σκάμμα από βατήρα, όπου, με σχολαστικότητα διεθνών προδιαγραφών, ελέγχεται το πάτημα των παιδιών, που δεν πρέπει να είναι άκυρο ούτε κατά ένα χιλιοστό, αν θέλει κάποιος να ανακηρυχτεί σε πρωταθλητή και ν' ανέβει ως νικητής στο βάθρο, για να παρασημοφορηθεί. (δ) Ρίψη μπαλίτσας που μπορεί να τη ρίξεις 30, 40 ή και 50 μέτρα, αν όμως η βολή σου είναι κατά 10 εκατοστόμετρα μικρότερη από του πρώτου, μπορεί να είσαι και τελευταίος και να μη σε ξέρει κανείς.
(ε) Σκυταλοδρομίες που απαιτούν ακρίβεια στις αλλαγές, την οποία θα ζήλευαν ακόμη και Αμερικανοί δρομείς περιωπής, που, κάποτε όμως, παρά τα παγκόσμια ρεκόρ τους, χάνουν τη σκυτάλη απ' τα χέρια και αφήνονται απαρηγόρητοι, να κλάψουν τη μοίρα τους γονατισμένοι στα κουλουάρ.
(στ) Χειροσφαίριση και καλαθόσφαιρα με μπάλες, η ακριβοδίκαιη σκληρότητα των οποίων δε χαρίζεται σε κανένα παιδί.
(ζ) Ποδόσφαιρο σε γήπεδα που θα ζήλευε και η Ρεάλ Μαδρίτης, όχι για το γρασίδι ή το στέγαστρό τους, αλλά για την απόσταση που χωρίζει το ένα τέρμα από το άλλο.
5. Τα σχολικά πρωταθλήματα επιβραβεύουν τους "νικητές" με τρόπο που ουσιαστικά φανερώνει πως υποτιμούνται αξίες, όπως είναι η χαρά της συμμετοχής, η προσπάθεια για αυτοβελτίωση, ο σεβασμός και ο θαυμασμός, όχι της επίδειξης δεξιοτήτων, αλλά του αγώνα για καλλιέργειά τους, αγώνας που είναι σε θέση και πρέπει να κάνει κάθε παιδί στο σχολείο και κατ' επέκταση κάθε άνθρωπος στη ζωή.
     Υποστηρίζουν κάποιοι πως "θα καταργηθεί η αθλητική προσπάθεια μέσα από τα πρωταθλήματα", ενώ έπρεπε να γνωρίζουν πως ο στόχος είναι η αντικατάσταση της "πρωταθλητίστικης" νοοτροπίας από τη γνήσια αθλητική προσπάθεια, μέσα από ανάλογες αθλητικές διοργανώσεις και δραστηριότητες που απευθύνονται σε όλα τα παιδιά μας και καθορίζουν τα πλαίσια μέσα στα οποία το κάθε παιδί μπορεί να κινηθεί άνετα, χωρίς αναστολές και επιφυλάξεις και να ευεργετηθεί αξιοποιώντας και εξελίσσοντας τις δικές του δυνατότητες, όποιες και να 'ναι αυτές, προσδοκώντας στο μέλλον να έχει κι αυτό μια θέση στο αθλητικό γήπεδο ή και σε οποιοδήποτε άλλο πεδίο αγώνα στο στίβο της ζωής. Αντιτίθενται στην κατάργηση των πρωταθλημάτων στα δημοτικά σχολεία. Γνωρίζουν όμως ποιες δραστηριότητες και εκδηλώσεις προτείνονται προς αντικατάστασή τους, βάσει της "νέας", όπως κακώς την ονομάζουν, φιλοσοφίας; Γιατί τι σημαίνει νέα και παλιά φιλοσοφία; Μήπως για να αποδώσουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, χρειαζόμαστε πιο δόκιμους όρους, όπως, για παράδειγμα, ορθή και λανθασμένη φιλοσοφία; Τι θα πρέπει δηλαδή να πούμε για τον αρχαίο ημών πρόγονο και μέγα φιλόσοφο Σωκράτη? ότι εξέφρασε παλιές φιλοσοφίες; Και επιπρόσθετα, ας δούμε τι λέει ένα παλιό αναλυτικό πρόγραμμα της δημοτικής εκπαίδευσης στην Κύπρο του 1933. Σας μεταφέρω επί λέξει τα εξής: "Πρέπει, εμφαντικά, να σημειωθεί ότι όλα τα παιδιά θα έχουν ίσο μερίδιο στο παιχνίδι, την άσκηση και την προπόνηση κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου. Σε αντίθετη περίπτωση, η συγκέντρωση σε ξεχωριστές ομάδες και αθλητές είναι ξένη προς το εκπαιδευτικό πνεύμα και άδικη προς τους λιγότερο ικανούς. Αυτό μπορεί να γίνεται σε ώρες εκτός σχολείου. Οποιαδήποτε εμμονή να υιοθετηθούν μέθοδοι των ενηλίκων για ανταγωνισμό και συστήματα αμοιβών, που παραγνωρίζουν την επίδραση που μπορεί να έχουν στην αναπτυσσόμενη προσωπικότητα του παιδιού, πρέπει να αποφεύγεται". Κάτι παρόμοιο αναφέρεται και στα Αναλυτικά Προγράμματα εν έτει 1959 και 1981. Δεν πρόκειται, λοιπόν, περί νέας φιλοσοφίας του στυλ "νέο φρούτο", αλλά περί ορθής φιλοσοφίας, που ανέκαθεν τύγχανε της αποδοχής κάποιων και βάσει της οποίας φιλοδοξούμε να εργαστούμε σήμερα, έτσι ώστε να μεταφερθούμε σε ανώτερα στάδια άθλησης και διαπαιδαγώγησης.
     Εν κατακλείδι, σημειώνω κι αυτά: Όσοι θέλουν να προσφέρουν καλές υπηρεσίες στην παιδεία και τον αθλητισμό του τόπου μας, πιστεύω πως, αξίζει τον κόπο να ψάξουν, να βρουν και να αναδείξουν, με τον τρόπο και στο βαθμό που μπορούν, τη μερίδα των δασκάλων εκείνων που όσα αναφέρονται στην επιστολή αυτή τους εκφράζουν και τους αντιπροσωπεύουν. Που αγωνίζονται σκληρά για να τα κάνουν πράξη, μέσα σε αληθινά αντίξοες συνθήκες, υποχρεωμένοι πολλές φορές να ακούνε πως κάποιοι άλλοι θα έπρεπε να κάνουν τη δουλειά τους, γιατί, δήθεν, ξέρουν καλύτερα, προσβολή που εκτοξεύεται, με μια μονοκονδυλιά, από όσους ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ προσεγγίζουν το θέμα είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω ιδίου συμφέροντος.

ΠΟΛΙΤΗΣ - 01/02/2007

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ