Γνωρίζουμε τη βία;

- Κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκό είναι το ερώτημα. Η κοινωνιολόγος ερευνήτρια Χριστίνα Λοΐζου έχει πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις για το κοινωνικό αυτό φαινόμενο.

Συνέντευξη στον Πέτρο Παπαγιώργη

Η βία στα γήπεδα είναι σήμερα το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα, του κυπριακού αθλητισμού. (Είδατε τι ευφάνταστη εισαγωγή ε;). Παρά το ότι είναι φαινόμενο διαχρονικό έρχεται στην επιφάνεια κάθε φορά, που σημειώνονται κρούσματα βίας όπως -κακή ώρα- το περασμένο Σαββατοκύριακο, όπου είδαμε την ανθρώπινη κτηνωδία σε όλο της το μεγαλείο να εκφράζεται μέσα σε ένα αθλητικό χώρο. Οταν δεν υπάρχουν κρούσματα κανείς δεν ενδιαφέρεται σοβαρά για την αντιμετώπισή της. Κλασσικό παράδειγμα της διαπίστωσης, το γεγονός ότι κάθε φορά που επισυμβαίνουν αυτά τα τραγικά γεγονότα διαπιστώνουμε ότι υπάρχει αδυναμία ακόμη και κατανόησης του φαινομένου. Και αφού υπάρχει αδυναμία κατανόησης του φαινομένου είναι φυσικό να υπάρχει και αδυναμία αντιμετώπισής του. Τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και θεραπείας. Η κοινωνιολόγος ερευνήτρια Χριστίνα Λοΐζου είναι ένας από τους ανθρώπους που ασχολήθηκε με τη βία στα γήπεδα σε βάθος. Μαζί με δύο άλλους επιστήμονες, τους Νίκο Περιστιάνη, Πρόεδρο του Συνδέσμου Κοινωνιολόγων και εκτελεστικό διευθυντή του Ιντερκόλλεϊτζ- και Ανδρέα Καπαρδή, Ποινικό Ψυχολόγο Εγκληματολόγο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου, είναι οι επιστήμονες που έχουν κάνει τη μόνη έρευνα που έχει γίνει για το φαινόμενο στην Κύπρο. Μια έρευνα που έγινε μεταξύ Δεκέβρη 2000 - Μάρτη 2001 και αφορούσε δείγμα 200 ατόμων. Ομως αυτή η έρευνα ήταν πρωτοβουλία κάποιων ανθρώπων. Αυτό που χρειάζεται είναι έρευνα πιο επισταμένη και σε βάθος χρόνου. Στη συνομιλία μας με την κα Λοΐζου είπαμε αρκετά ενδιαφέροντα σε σχέση με το κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο μέχρι στιγμής έχουμε αποτύχει παταγωδώς, όχι να αντιμετωπίσουμε αλλά να κατανοήσουμε καλά καλά.

ΕΡ. Ποιος είναι ο Κύπριος χούλιγκαν κα Λοΐζου;

Ο Κύπριος χούλιγκαν προέρχεται απ' όλες τις κοινωνικές τάξεις του πληθυσμού σε αντίθεση με τον χούλιγκαν στην Αγγλία για παράδειγμα, που συνήθως προέρχεται από τις κατώτερες τάξεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα της έρευνας που έχουμε κάνει. Αυτό βέβαια είναι ένα από τα αποτελέσματα.

ΕΡ. Ποια είναι η συμπεριφορά του;

Δεν μπορεί να δεκτεί τη διαφορετικότητα του άλλου. Αυτό οφείλεται στο ότι ούτε η οικογένεια ούτε η εκπαίδευση έχουν καταφέρει να περάσουν στο νέο το σεβασμό στο διαφορετικό. Ο Κύπριος χούλιγκαν είναι αδύνατο να δεκτεί την ήττα της ομάδας του. Θέλει τη νίκη ανεξάρτητα από το μέσο που θα χρησιμοποιηθεί για την επίτευξή της. Δέχεται για παράδειγμα τη νίκη της ομάδας του που θα έλθει ύστερα από χρηματισμό του αντιπάλου, αλλά δεν τη δέχεται σε καμιά περίπτωση αν προέρχεται μετά από χρηματισμό για τη δική του ομάδα.

 

Μεγάλη η συμβολή του Ιντερνετ

 

ΕΡ. Ποιοι είναι οι παράγοντες που έχουν συμβάλει στην εξάπλωση του φαινομένου της βίας στα γήπεδα τα τελευταία χρόνια;

Είναι πρώτα η τεχνολογική ανάπτυξη. Παρακολουθώντας κάποιος τηλεόραση - η δυνατότητα στις μέρες μας να παρακολουθούμε τι γίνεται παγκόσμια ανήκει σε όλους - βλέπει τις σκηνές βίας που διαδραματίζονται από τους οργανωμένους οπαδούς ομάδων σε άλλες χώρες και προσπαθεί να τους μιμηθεί. Αυτό το πράγμα δεν γινόταν τόσο συχνά τα προηγούμενα χρόνια, αφού δεν υπήρχε τέτοια δυνατότητα επαφής με τα παγκοσμίως διαδραματιζόμενα.

Λειτουργεί ο μιμητισμός στους νεαρούς οπαδούς. Ενα δείγμα του μιμητισμού είναι το γεγονός ότι οι «πορτοκαλί» ιδρύθηκαν όταν η ομάδα τους είχε πάει στην Ελλάδα το 1992 να αγωνιστεί με την ΑΕΚ και είδαν τους οργανωμένους οπαδούς της ΑΕΚ.

Επίσης είναι το άλλο. Εχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι ένα παιδί μέχρι τα έξι του χρόνια έχει παρακολουθήσει 16000 στιγμιότυπα βίας στην τηλεόραση. Αυτό νομίζω λέει πολλά για το τι βιώνει ένα παιδί στις μέρες μας. Εθίζεται στη βία χωρίς να το αντιλαμβάνεται.

Ενα άλλο πολύ σημαντικό μέσο για την ανάπτυξη του φαινομένου είναι το «Ιντερνετ». Είναι απίστευτο αυτό που διαπιστώνει κανείς όταν μπει στο διαδίκτυο και παρακολουθήσει την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των οπαδών των ομάδων. Το τι βρισίδι πέφτει και το τι φωτογραφίες μπορεί να αντικρύσει το ανθρώπινο μάτι δεν λέγεται. Το δε χειρότερο είναι ότι , αυτό το μέσο είναι αδύνατο να ελεχθεί.

 

Να σταματήσει αμέσως ο σχολιασμός φάσεων από τους παράγοντες

 

ΕΡ. - Αλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του φαινομένου, ειδικά στη δική μας πραγματικότητα;

Υπάρχουν δυο παράγοντες που συμβάλλουν πάρα πολύ στην εξάπλωση του φαινομένου. Η από τηλεοράσεως εμφάνιση των παραγόντων των ομάδων. Ο πρόεδρος για παράδειγμα μιας ομάδας που έχει επενδύσει λεφτά στην ομάδα του όταν κληθεί να πει την άποψή του για ένα γεγονός σίγουρα αυτό που θα πει δεν θα είναι αντικειμενικό, αφού κοιτάει το συμφέρον της ομάδας του. Επίσης, ένα άλλο γεγονός που είναι αρνητικό είναι η συζήτηση των αμφισβητουμένων φάσεων από τους παράγοντες. Ο καθένας λέει αυτό που του συμφέρει. Πώς να μην εξάπτεται ο φανατισμός; Σ' αυτό το σημείο φταίνε και τα ΜΜΕ που για λόγους θεαματικότητας προβάλλουν αυτά τα πράγματα. Εχω την άποψη ότι αυτό πράγμα, δηλαδή η συζήτηση των φάσεων από τους παράγοντες θα πρέπει να σταματήσει αμέσως.

Οι μόνες χώρες του κόσμου που οι παράγοντες βγαίνουν τόσο συχνά από την τηλεόραση είναι η Κύπρος και η Ελλάδα.

ΕΡ. - Είστε υπέρ της πρόληψης υποθέτω.

Βέβαια και είμαι υπέρ της πρόληψης Αφού η οικογένεια για παράδειγμα αποτυγχάνει να καταφέρει τα παιδιά να δέχονται τη διαφορετικότητα, θα πρέπει η πολιτεία και ειδικά η εκπαίδευση να αναλάβει αυτό το ρόλο. Ας σημειώσουμε ακόμη ότι η παραβατικότητα στα γήπεδα συνδέεται και με τη σχολική παραβατικότητα. Από τις έρευνες μας έχει αποδεικτεί ότι πολλοί από τους παραβάτες των γηπέδων είναι και παραβάτες των κανονισμών του σχολείου.

Η κοινωνιολογία είναι μάθημα επάναγκες. Στα γυμνάσια για παράδειγμα διδάσκεται από τους φιλόλογους. Η κυβέρνηση θα πρέπει να εγκύψει επί του θέματος. Αυτό σαν παρένθεση.

Πιστεύω λοιπόν ότι θα πρέπει να διδάσκεται μάθημα κοινωνικής συμπεριφοράς στα σχολεία. Επίσης οι μαθητές στο μάθημα της φυσικής αγωγής θα πρέπει να διδάσκονται το ευ αγωνίζεσθαι. Ακόμη στο ίδιο μάθημα θα πρέπει να διδάσκονται και οι κανονισμοί παιδιάς.

 

Να εφαρμοστεί η κοινωνική εργασία

 

ΠΧωλαίνει επίσης και ο τομέας απονομής της δικαιοσύνης...

Αλλο μεγάλο πρόβλημα αυτό. Θα πρέπει να απλουστευτεί το δίκαιο της απόδειξης. επίσης οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες. Ενας έφηβος κατηγορείται για ένα αδίκημα και μέχρι να τελειώσει η υπόθεση γίνεται ενήλικας.

Στην Αγγλία για παράδειγμα υπήρχε κινητό δικαστήριο που δίκαζε την ίδια στιγμή με τη διάπραξη του αδικήματος και επέβαλλε ποινές.

Είναι και οι επιταγές του Συμβουλίου της Ευρώπης για θέματα βίας. Θα έλεγα ότι αυτές οι διατάξεις θα πρέπει να διδάσκονται στα παιδιά από το... δημοτικό σχολείο.

Οσον αφορά την υπάρχουσα νομοθεσία, που έχει ψηφιστεί το 1994, προνοεί μόνο ποινές φυλάκισης. Υπάρχουν και άλλου είδους ποινές. Στην Αγγλία οι δράστες αναγκάζονται σε ποινές κοινωνικής εργασίας. Κατά την ώρα του αγώνα, εργάζονται για την καθαριότητα πάρκων η πηγαίνουν σε οίκους ευγηρίας και κρατάνε συντροφιά σε ηλικιωμένα άτομα, με την παρουσία ειδικού κηδεμόνα ή ακόμη αναγκάζονται να πηγαίνουν σε αστυνομικό τμήμα όσο διαρκεί ο αγώνας της ομάδας τους.

 

Μεγάλη η σημασία της έρευνας

 

ΠΑσχολείστε με την έρευνα για τη βια στα γήπεδα. Ποια η σημασία της για την καταπολέμηση του φαινομένου;

Είναι τεράστια η σημασία της έρευνας. Δεν έχουμε κάνει όμως κάτι το σημαντικό. Δεν υπάρχουν λεφτά. Εχουμε κάνει έρευνα αλλά είναι μόνο ποσοτική. Δεν έχουμε κάνει άλλου είδους έρευνα. Δεν έχουμε κάνει ποιοτική έρευνα. Δεν έχουμε ασχοληθεί με άτομα που έχουν προβεί επανειλημμένα σε πράξεις βίας στα γήπεδα. Δεν τους έχουμε μελετήσει αυτούς τους ανθρώπους. Δεν έχουμε τη δυνατότητα αν ξέρουμε πως συμπεριφέρονται, πώς μιλούν μεταξύ τους στο «Ιντερνετ» για παράδειγμα. Στην Αγγλία κάνουν έρευνες για πολλά χρόνια σε αυτό τον τομέα. Στη Γερμανία γίνεται έρευνα τα τελευταία δέκα χρόνια σε 29 σεσημασμένους χούλιγκανς στη Νυρεμβέργη.

Η έρευνα είναι αναγκαίο εργαλείο για να μελετήσουμε το φαινόμενο Αν δεν το μάθουμε, αν δεν πληροφορηθούμε επαρκώς γι' αυτό, πώς να το αντιμετωπίσουμε; Αυτό συμβαίνει σε όλους του τομείς. στην Κύπρο. Χρειάζονται λεφτά, είναι το επιχείρημα Αν δεν έχουμε τα δεδομένα και δουλεύουμε στα τυφλά, τι κάνουμε; Τίποτα στην ουσία. Για παράδειγμα. Στον τομέα της υγείας δουλεύουμε για 100 ασθενείς αλλά θα πρέπει να δουλεύουμε 10. Αυτό δεν είναι σπατάλη;

Δεν ξέρω αν έχετε καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα. Εμείς πάντως έχουμε καταλήξει. Αν είναι ευχάριστα; Σας αφήνουμε να μαντέψετε. Αν και δεν χρειάζεται να έχετε μαντικές ικανότητες για να αντιληφθείτε.

ΧΑΡΑΥΓΗ:  2/3/2003 

επιστροφή

 

   ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ

Φταίει και η... παιδεία

 Της Στέλλας Χαραλαμπίδου

Φταίει η παιδεία που δεν μας έμαθε να δεχόμαστε ακόμη και τις ήττες.

ΠΡΟΤΑΞΗ
Η εκδίκηση, το αίσθημα της αδικίας, η βεντέτα αλλά το κυριότερο η έλλειψη παιδείας αποτελούν μερικούς μόνο από τους παράγοντες που οδηγούν τους νεαρούς κυρίως φιλάθλους στη βία εντός και εκτός των αγωνιστικών χώρων. Η αθλητοπρέπεια, εκεί όπου υπάρχει, φαίνεται να ποδοπατείται όταν βρεθεί αντιμέτωπη με τις διάφορες προκλήσεις που δέχονται οι οπαδοί των ομάδων στα γήπεδα. Ευθύνες για τα θλιβερά επεισόδια που αμαυρώνουν το κυπριακό ποδόσφαιρο έχουν τόσο οι οργανωμένοι φίλαθλοι, οι ομάδες, η Αστυνομία, η οικογένεια όσο και η παιδεία μας. Στην προσπάθειά μας να προσεγγίσουμε τις αιτίες που οδηγούν τους φιλάθλους σε τέτοιες ενέργειες συνομιλήσαμε με τους εκπροσώπους τύπου των οργανωμένων φιλάθλων Ομόνοιας κ. Αιμίλιο Ροτσίδη και του ΑΠΟΕΛ κ. Σάββα Κούννο.

Αιτίες που οδηγούν τους φιλάθλους στο φανατισμό θα μπορούσαν να θεωρηθούν πολλοί παράγοντες. Ένα υβριστικό σύνθημα, κατά τον κ. Ροτσίδη, και μια ενέργεια της αντίπαλης κερκίδας είναι αρκετά για να ξεσηκώσουν όχι μόνο τους οργανωμένους φιλάθλους αλλά και τον κόσμο ακόμη. Η σημασία και ο ρόλος που αποδίδουν στο ποδόσφαιρο μερίδα φιλάθλων, τοποθετώντας το πάνω ακόμη και από την οικογένεια τους, όπως επίσης και η πολιτικοποίησή του, αποτελούν άλλες σοβαρές αιτίες πρόκλησης φανατισμού.
Οι βεντέτες δεν φαίνεται να έχουν σταματήσει στο κυπριακό ποδόσφαιρο. Ένα γεγονός σε μια ομάδα δεν περνά απαρατήρητο από μια άλλη δημιουργώντας και θρέφοντας έτσι συνεχείς αντιπαραθέσεις μεταξύ τους. Οι αποφάσεις, ακόμη, της δικαστικής επιτροπής, οι ενέργειες του διαιτητή αλλά και των ίδιων των παικτών έρχονται να προσθέσουν περισσότερη ένταση. Η υποψία ότι οι παίκτες μιας ομάδας μπορεί να έχουν «πωλήσει» το παιχνίδι δημιουργεί επιπρόσθετο φανατισμό. Και οι παράγοντες των ομάδων με τις δηλώσεις τους οξύνουν την κατάσταση, αφού μέσα από τη θέση ότι «πρέπει να πάρουμε τη νίκη» οι φίλαθλοι αναπτύσσουν εχθρότητα έναντι της άλλης ομάδας.
Χουλιγκανισμός

Η αγάπη για την ομάδα, όπως και το αίσθημα της αδικίας που νιώθουν οι οπαδοί σε πολλές περιπτώσεις είτε από αποφάσεις του διαιτητή είτε από χειρονομίες των αντιπάλων μέσα στο γήπεδο οδηγούν, κατά τον κ. Κούννο, ακόμη και στον χουλιγκανισμό. Ο φανατισμός όμως είναι ένα γενικότερο πρόβλημα του οποίου οι ρίζες θα πρέπει να αναζητηθούν στο ρόλο της παιδείας. «Είναι γεγονός», όπως μας ανέφερε ο κ. Κούννος, «ότι ως φίλαθλοι δεν έχουμε τη σωστή παιδεία, δεν έχουμε μάθει ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα απλό παιγνίδι όπως γίνεται σε χώρες του εξωτερικού. Οι οπαδοί δεν έχουν μάθει να δέχονται την ήττα, θεωρώντας ότι η ομάδα τους πρέπει να σημειώνει πάντοτε νίκες σε κάθε της αγώνα». Η χρήση, επίσης, ναρκωτικών και ο τοπικισμός που αναπτύσσεται ανάμεσα στους οπαδούς της Λευκωσίας και της Λεμεσού και ειδικότερα η «κόντρα» που θέλει τους οπαδούς του ΑΠΟΕΛ και των οπαδών ομάδων της Λεμεσού, οδηγούν στα επεισόδια που κατά καιρούς μαθαίνουμε. «Όποτε, δηλαδή, ο φανατικός οπαδός ή ο χούλιγκαν είτε από τη Λευκωσία είτε από τη Λεμεσό συναντηθούν σ’ έναν αγώνα το μόνο που σκέφτονται είναι η πρόκληση ζημιών σε οπαδούς και φιλάθλους της άλλης πόλης».

Οργανωμένοι φίλαθλοι

Αποτρεπτικός είναι ο ρόλος των οργανωμένων φιλάθλων, αφού όπως υποστηρίζει ο κ. Ροτσίδης, εάν δεν λειτουργούσε αυτός ο θεσμός τα επεισόδια θα ήταν χειρότερα με τον κάθε φίλαθλο να λειτουργεί ανεξέλεγκτα. Οι σύνδεσμοι γνωρίζουν ποια είναι τα μέλη τους και έχουν τη δυνατότητα να τα ελέγξουν. Η διαγραφή, ωστόσο, μελών από αυτούς τους συνδέσμους δεν οδηγεί κατά συνέπεια και στην απομάκρυνσή τους από τις κερκίδες. Λανθασμένη, ωστόσο, θεωρείται από τους φιλάθλους η τακτική που ακολουθεί η Αστυνομία στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και να κατηγορήσει όσους έχουν εμπλακεί στα επεισόδια, αφού αυτό που τους ζητά είναι να παίξουν τον ρόλο του «χαφιέ». Κάτι το οποίο σπάνια έως καθόλου συμβαίνει, με αποτέλεσμα η Αστυνομία να μην οδηγείται στους παραβάτες.

ΦΛΑΣΑΚΙ

Προωθούνται νέα μέτρα

Με νέα μέτρα που αναμένεται να προωθήσει η Αστυνομία σε συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή κατά της βίας και των προέδρων των επαρχιακών δικαστηρίων, επιχειρείται η αντιμετώπιση επεισοδίων βίας στα γήπεδα. Με βάση τις εισηγήσεις της Αστυνομίας, οι οποίες τυγχάνουν της αποδοχής των σωματείων, της ΚΟΠ, του ΚΟΑ και της Εθνικής Επιτροπής κατά της βίας, προβλέπεται η άμεση σύλληψη και φυλάκιση όσων προκαλούν ή συμμετέχουν σε επεισόδια. Προωθείται παράλληλα και η άμεση εκδίκαση αυτών των υποθέσεων.

ΠΟΛΙΤΗΣ:02/03/2003 Σελ.: 65

επιστροφή

 

Η αθλητική ιδεολογία στη σύγχρονη εποχή
 
Το αθλητικό κίνημα σαν ουσία δεν είναι απλώς μια ωραία Ιδεολογία αλλά αντιπροσωπεύει μιαν από τις ευγενέστερες πτυχές της παγκόσμιας πνευματικής παράδοσης. Προέρχεται από τη βαθύτερη ουσία της Κλασικής Ελληνικής Παιδείας, που ενσαρκώνει για όλο τον πολιτισμένο κόσμο - αδιακρίτως φυλής, θρησκεύματος και εθνικότητας - τις ωραιότερες και αιώνιες αξίες της ζωής. Δίνει αξιολογική μορφή, δηλαδή βαθύτερη έννοια και απώτερη σκοπιμότητα στην ύπαρξη του ανθρώπου, όταν αυτός προσπαθεί να ξεπεράσει τα όρια που του έχει βάλει η φύση, για να πετύχει συνεχώς καλύτερη επίδοση. Είναι μια συμβολική εικόνα της άλλης μεγαλύτερής του προσπάθειας, να ανυψωθεί, δηλαδή, στις σφαίρες μιας άλλης περιοχής ύπαρξης που καταξιώνεται από την ευγενική άμιλλα και την επιτυχία καλύτερης κοινωνικής επίδοσης με κατεύθυνση πάντα προς τα ηθικά και πνευματικά, ψηλότερο-ανώτερο και καθαρότερο.

Είναι γεγονός πως ο αθλητισμός αποτελεί ταυτόχρονα ένα φαινόμενο της κοινωνίας που συνεχώς εξελίσσεται και συνεχώς προσαρμόζεται στις σύγχρονες κοινωνικές τάσεις και αντιλήψεις με αποτέλεσμα να αποτελεί και καθοριστικό παράγοντα της αγωγής του ανθρώπου πάνω στις ηθικές αξίες και αρχές που πρέπει να διέπουν μια κοινωνία.

Αποτελεί όμως και πραγματικότητα ότι η εξέλιξη και η θέση του αθλητισμού θα πρέπει να εξετάζεται πάντα σε συνάρτηση με τα δεδομένα που επικρατούν σε κάθε εποχή, ώστε να μπορεί να συμβάλλει τόσο στο ηθικό μέρος όσο και στην τεχνολογική εξέλιξη. Παράλληλα θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι και οι σύγχρονες αντιλήψεις και επιτεύξεις σε κάθε τομέα της κοινωνίας επηρεάζουν, αν αξιοποιηθούν κατάλληλα, την αθλητική πρόοδο. Οι δε σύγχρονες τάσεις της κοινωνίας επιδρούν αρνητικά ή θετικά πάνω στον αθλητισμό που σαν πολύπλευρο παιδαγωγικό σύστημα έχει την ανάλογη αντανάκλαση πάνω στην κοινωνία.

Μέσα, λοιπόν, στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, αποτελεί δεδομένο ότι τα προβλήματα του σύγχρονου αθλητισμού γίνονται όλο και πιο σοβαρά και πολύπλοκα. Η συνύπαρξη με τα κοινωνικά, αυτά, προβλήματα, επιβάλλει την αποδοχή της Αθλητικής Ιδεολογίας, ώστε η όποια αθλητική πρόοδος να συνάδει με τις αξίες της ζωής.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ : 1/3/2003

 επιστροφή

 

ΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Η παχυσαρκία καλά κρατεί

Της Γωγώς Αλεξανδρινού

Το 2030 το 50% του πληθυσμού παγκόσμια θα είναι παχουλό

Το ότι τα κυπριόπουλα έχουν κακές σχέσεις με τη μεσογειακή δίαιτα και πολύ καλές σχέσεις με την παχυσαρκία είναι πλέον γνωστό και αποδεδειγμένο μέσα από έρευνες. Πρόσφατα, παγκύπρια έρευνα σωματομετρήσεων σε σαράντα πέντε χιλιάδες παιδιά Στ΄ τάξης δημοτικών σχολείων κατέδειξε ότι το 10% των παιδιών είναι λιποβαρή, το 40% των παιδιών είναι υπέρβαρα και το 50% των παιδιών έχει φυσιολογικό βάρος. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των στοιχείων αυτών, σύμφωνα με την έρευνα, επέχει η εγκατάλειψη της μεσογειακής δίαιτας και η αντικατάστασή της με δυτικά πρότυπα, η ύπαρξη λίπους 39% επί του συνόλου των θερμίδων που λαμβάνονται, η ύπαρξη κορεσμένου λίπους 16% τη στιγμή που απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και στοιχεία υπολείπονται σημαντικά.

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, το 10.3% των αγοριών και το 9.1% των κοριτσιών είναι παχύσαρκα, ποσοστά που μας κατατάσσουν στα ψηλότερα της Ευρώπης ενώ το 16.9% των αγοριών και 13.1% των κοριτσιών είναι υπέρβαρα. Σε σύγκριση με άλλες χώρες στην Κύπρο εμφανίζονται τα πιο ψηλά ποσοστά παχυσαρκίας της Ευρώπης και συγκριτικά με χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, ακόμα και η Γερμανία, η νήσος προηγείται σημαντικά.

Μορφή επιδημίας
Πάντως, όλο και περισσότερα κιλά αποκτούν οι κάτοικοι των ανεπτυγμένων χωρών, καθώς η παχυσαρκία λαμβάνει πλέον επιδημική μορφή, ενώ υπολογίζεται ότι το έτος 2030 περίπου 60-70% του πληθυσμού θα είναι υπέρβαροι και 40-50% παχύσαρκοι. Πρόσφατα μάλιστα μελέτες απέδειξαν ότι μία ουσία που βρίσκεται στο συμπυκνωμένο γάλα, η β-καζομορφίνη 7, μπορεί να προκαλεί εξάρτηση και εθισμό, γιατί δρα στους ίδιους υποδοχείς που δρα και η μορφίνη και προσφέρει αίσθημα ευχαρίστησης και ευεξίας! Tο συμπυκνωμένο γάλα χρησιμοποιείται κυρίως στην παρασκευή σοκολάτας, παγωτών και τυριών. Έτσι, όσο αυστηρή δίαιτα και αν κάνουν ορισμένοι άνθρωποι είναι αδύνατον να στερηθούν τη σοκολάτα, τα παγωτά, ακόμη και το ψωμί και το τυρί, καθώς η κατανάλωσή τους προκαλεί πολύ μεγάλη ευχαρίστηση.

Τα παραπάνω επισημάνθηκαν από τα μέλη του Δ.Σ. της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε με αφορμή το 5ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Παχυσαρκίας και το 1ο Βαλκανικό Συνέδριο Παχυσαρκίας, που αρχίζουν τις εργασίες τους αύριο και μεθαύριο αντίστοιχα, στην Αθήνα στο ξενοδοχείο Ιντερκοντινένταλ.

Στην Αγγλία κάθε χρόνο 30.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της παχυσαρκίας, ενώ οι ειδικοί τονίζουν ότι ο παχύσαρκος ζει κατά μέσο όρο 9 χρόνια λιγότερο από έναν άνθρωπο με κανονικό σωματικό βάρος. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση 75 εκατομμύρια άνδρες και 60 εκατομμύρια γυναίκες έχουν ανάγκη ιατρικής παρακολούθησης λόγω των περιττών κιλών, ενώ άλλα 70 εκατομμύρια πολίτες θα προστεθούν σε αυτούς, με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, σήμερα υπάρχουν αρκετά στοιχεία που στηρίζουν την υπόθεση ότι το στρες μπορεί να έχει κεντρικό παθογενετικό ρόλο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας.   

ΠΟΛΙΤΗΣ:24/02/2003

επιστροφή

 

Αναγκαιότητα η Αθλητική - Ολυμπιακή Παιδεία

Αν στα τέλη του 19ου αιώνα για να βρουν διέξοδο από τα αδιέξοδα της εκπαίδευσης, οι παιδαγωγοί της εποχής πέτυχαν την ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώνων και κατέφυγαν στην Αθλητική αγωγή, σήμερα στον 21ο αιώνα η επιδίωξη μιας αγωγής στηριγμένης στην Αθλητική Παιδεία ή καλύτερα στην Ολυμπιακή Παιδεία καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Το Ολυμπιακό πνεύμα και η Αθλητική Ιδέα μπορούν ν’ αποτελέσουν τη σταθερότερη τροφό της Παιδικής και Εφηβικής ηλικίας.

Σε μια κοινωνία που οι θεσμοί κλονίζονται συνθέμελα μια πανανθρώπινη, αναλλοίωτη, διαχρονική αξία μπορεί ν’ αποτελέσει το σωσίβιο της Αγωγής και Παιδείας: ΤΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΙΔΕΩΔΕΣ.

Η σύγχρονη κοινωνία έχει υποστεί πολλαπλές αλλοτριώσεις. Ηθικές αξίες αμφισβητούνται, ιδεολογίες καταρρέουν, ο άνθρωπος προδίδει το ίδιο τον εαυτό του (την παράδοση, τις ρίζες του) η επικοινωνία έχει υποκατασταθεί από τα κλειστά κυκλώματα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και του Internet, η ακινησία έχει εκληφθεί σαν αυτάρκεια, η εκπαίδευση περιορίζεται σε γνωσιολογικό κλίβανο και στην απόκτηση ενός διπλώματος απόκαιρο από τον ανθρωπισμό.

Μόνος αναλλοίωτος φάρος οι Ιδέες του Αθλητισμού που όλο και περισσότεροι παιδαγωγοί και εκπαιδευτικά συστήματα, αντιλαμβάνονται πως μπορεί να αποτελέσει το βάθρο για μια Παιδεία, σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας. Μέσα από τον Αθλητισμό μπορεί να καλλιεργηθεί η νεότητα ώστε να αποτελέσει την ελπίδα μιας αυριανής ανθρωπιστικής κοινωνίας, που είναι και το ζητούμενο. Και αυτό, γιατί ο αθλητισμός καλλιεργεί όλες τις αρετές που πρέπει να διακατέχουν τον κάθε νέο και στο στίβο της ζωής: Τη βούληση, την αντοχή, την υπομονή, την επιμονή, την πειθαρχία, τη συνεχή βελτίωση.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ:22/2/2003 

επιστροφή

 

Βιολογική ανάγκη ο αθλητισμός


Η αποστέρηση από το σύγχρονο άνθρωπο επαρκών φυσικών δραστηριοτήτων που είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση και διατήρηση της ψυχοφυσικής του υγείας και ισορροπίας δημιουργεί την ανάγκη επίδοσης στις αντισταθμιστικές αθλητικές δραστηριότητες για να καλυφθεί το μεγάλο και επικίνδυνο κενό για την ανθρώπινη ύπαρξη.

Το πέρασμα από τον απλό πολιτισμό του παρελθόντος σε έναν πολυσύνθετο, τεχνικό πολιτισμό, δημιουργεί νέες καταστάσεις και συνθήκες ζωής (όπως ανάπαυσης, ήθη και έθιμα, ανθρώπινες σχέσεις κλπ), προς τις οποίες ο άνθρωπος δοκιμάζει μεγάλες δυσκολίες για προσαρμογή. Μια δε από τις συνέπειες της δυσκολίας προσαρμογής του σύγχρονου ανθρώπου είναι οι λεγόμενες εκφυλιστικές ασθένειες του πολιτισμού, φυσικές και ψυχικές, καθώς και η δυσαρέσκεια των νέων γενεών και η αμφισβήτησή τους προς τις μέχρι σήμερα παραδεγμένες κοινωνικοπολιτικές μορφές και η αντίθεσή τους προς την πραγματικότητα, που εκφράζεται με ποικίλες διαμαρτυρίες.

Για να αυξήσει ο άνθρωπος τις βιολογικές και κοινωνικές του δυνατότητες που θα του επιτρέψουν μια κατάλληλη και ακίνδυνη προσαρμογή στις σημερινές και αυριανές συνθήκες ζωής, καταφεύγει στην αθλητική πρακτική.

Η επιστήμη και ειδικά η ιατρική, προ πολλού έχει αναγνωρίσει την ευνοϊκή επίδραση των αθλητικών δραστηριοτήτων πάνω στην ψυχοφυσική υγεία του ανθρώπου και όλο και περισσότερο χρησιμοποιούνται αυτές σαν προληπτικό, αλλά και θεραπευτικό μέσο πολλών ασθενειών και κυρίως καρδιαγγειακών. Με την επίδοσή τους στον αθλητισμό, ο κάθε άνθρωπος θα έχει λιγότερη ανάγκη της ιατρικής, ενώ παράλληλα θα αυξάνει περισσότερο την ικανότητά του για εργασία κάτω από τις καλύτερες δυνατές συνθήκες.

Είναι μεγάλη και επιτακτική η ανάγκη να αναζητηθούν διάφορα μέσα, αλλά και νέοι μέθοδοι και κίνητρα που θα χρησιμεύσουν για να εκπαιδευτούν (γιατί για εκπαίδευση πρόκειται) οι νέοι με τον αθλητισμό και ειδικά τα παιδιά και οι έφηβοι που βρίσκονται στην πιο κρίσιμη, αλλά σίγουρα στην πιο προνομιακή περίοδο της ηλικίας τους.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ:1/2/2003 

επιστροφή

 

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ- ΠΟΙΑ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

Κύπρος, η... παχύσαρκη νήσος

Ανοικτή συζήτηση για την παχυσαρκία στην Κύπρο διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα από το Πανεπιστήμιο της Δευτέρας. Σύμφωνα με τα παγκύπρια αποτελέσματα έρευνας σωματομετρήσεων σε σαράντα πέντε χιλιάδες παιδιά Στ΄ τάξης δημοτικών σχολείων, τα οποία παρουσίασαν οι εισηγήτριες Ευδοκία Κωνσταντίνου και Γεωργία Τσιάππα, Κλινικοί (Διαιτολόγοι), το 10% των παιδιών είναι λιποβαρή, το 40% των παιδιών είναι υπέρβαρα και το 50% των παιδιών έχει φυσιολογικό βάρος. Όπως αναφέρθηκε στη συζήτηση, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των στοιχείων αυτών επέχει η εγκατάλειψη της μεσογειακής δίαιτας και η αντικατάστασή της με δυτικά πρότυπα, η ύπαρξη λίπους 39% επί του συνόλου των θερμίδων που λαμβάνονται και η ύπαρξη κορεσμένου λίπους 16% την στιγμή που απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και στοιχεία υπολείπονται σημαντικά.

Σε ό, τι αφορά την Κύπρο, το 10.3% των αγοριών και το 9.1% των κοριτσιών είναι παχύσαρκα, ποσοστά που μας κατατάσσουν στα ψηλότερα της Ευρώπης ενώ το 16.9% των αγοριών και 13.1% των κοριτσιών είναι υπέρβαρα. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, στην Κύπρο εμφανίζονται τα πιο ψηλά ποσοστά παχυσαρκίας της Ευρώπης και συγκριτικά με χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, ακόμα και η Γερμανία η νήσος προηγείται σημαντικά. Σύμφωνα με τις εισηγήτριες, τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά στοιχεία ιδιαίτερα ανησυχητικά, αλλά δυνητικά αναστρέψιμα με αλλαγή διατροφής, τρόπου ζωής και συμπεριφοράς. Συμπερασματικά, οι δυο εισηγήτριες ανέφεραν ότι σημαντικό ρόλο για πρόκληση ή/και ανάπτυξη της παιδικής παχυσαρκίας έχουν: η λανθασμένη διατροφή, η έλλειψη σωματικής άσκησης και οι αδρανείς δραστηριότητες όπως η τηλεθέαση.

Η παχυσαρκία μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωστή διατροφή, σωματική άσκηση, αλλαγή συμπεριφοράς, φαρμακευτική αγωγή ή δια της χειρουργικής οδού. Απαιτείται καθημερινή σωματική άσκηση που να περιλαμβάνει γρήγορο περπάτημα, ποδήλατο ή κολύμπι ενώ η αλλαγή συμπεριφοράς συνίσταται στη μακροχρόνια αλλαγή τρόπου ζωής, ατομικό "έλεγχο" διατροφής, αλλαγή διατροφικής συμπεριφοράς, αύξηση σωματικής άσκησης, κοινωνικές επιδράσεις, αποφυγή "επικίνδυνων" καταστάσεων και διαχωρισμό κατανάλωσης φαγητού από άλλες ασχολίες. Φυσικά, η παχυσαρκία δυνατόν να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες όπως η κληρονομικότητα. Ένα παιδί με γονείς φυσιολογικού βάρους, έχει μόνο 10% πιθανότητα να γίνει παχύσαρκο, με τις πιθανότητες να ανέρχονται στο 50% όταν ο ένας από τους δυο γονείς είναι παχύσαρκος και στο 80% όταν και οι δυο γονείς είναι παχύσαρκοι.

Χειρουργική αντιμετώπιση
Πότε όμως και πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά η παχυσαρκία; Τις τεχνικές εξηγεί ο Γενικός Χειρουργός του Ιπποκράτειου ιατρικού Κέντρου Άγγελος Στυλιανού. « Η χειρουργική αντιμετώπιση της κακοήθους παχυσαρκίας που στις μέρες μας αποτελεί υποειδικότητα της Γενετικής Χειρουργικής ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50. Ουσιαστικά, όμως, καθιερώθηκε μετά τις πρωτοποριακές εγχειρήσεις του Mason, ο οποίος το 1967 περιέγραψε τη γαστρική παράκαμψη και του Payne, ο οποίος το 1969 καθιέρωσε τη νηστιδοειλική παράκαμψη. Και οι δύο μέθοδοι προδιαθέτουν απώλεια βάρους μέσω δύο διαφορετικών μηχανισμών. Η πρώτη, με υποχρεωτικό περιορισμό της ποσότητας της τροφής, η δε δεύτερη με διαταραχή της απορροφήσεως από το λεπτό έντερο των θρεπτικών ουσιών. Σε αυτές τις δυο αρχικές τεχνικές περιοριστικής και δυσαπορροφητικής προστέθηκαν πολλές παραλλαγές. Τα τελευταία χρόνια οι διάφορες αυτές τεχνικές έχουν εγκαταλειφθεί λόγω του υψηλού ποσοστού επιπλοκών που τις συνοδεύουν.

Μια καινούρια σχετικά λαπαροσκοπική τεχνική που χρησιμοποιείται για αρκετά χρόνια στην Αμερική υπόσχεται πάρα πολλά. Χρησιμοποιείται η λεγόμενη γαστρική ζώνη ή γαστρικός δακτύλιος που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα δαχτυλίδι από σιλικόνη συνδεδεμένο με ένα σωληνάκι που καταλήγει σε ένα θάλαμο βαλβίδα, το οποίο τοποθετείται κάτω από το δέρμα. Στερεώνεται εξωτερικά του στομαχιού λαπαροσκοπικώς δημιουργώντας έτσι ένα στομάχι reservoir που είναι κατά 4/5 πιο μικρό του κανονικού.

Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και σημαντικά:

1) Μικρή επέμβαση χωρίς να καταστρέφεται ή να αλλοιώνεται η ανατομική κατάσταση του στομαχιού,
2) Το στομάχι μπορεί, εν αντιθέσει με τις άλλες τεχνικές, να επαναφερθεί στην αρχική του κατάσταση,
3) Έλεγχος της ποσότητας τροφής του ασθενούς,
4) Ελάχιστος χρόνος παραμονής και ανάρρωσης του ασθενούς και
5) Επιτυχία της επέμβασης αφού εξασφαλίζει στον ασθενή απώλεια βάρους πέραν του 25% του αρχικού.


Της Γωγώς Αλεξανδρινού
ΠΟΛΙΤΗΣ:27/1/2003 

επιστροφή